Posted by ΉΚΩ (I have arrived, I am present) by Playback Psi Theatre Group
Saturday 22 April 2017, at 19.30
MagNet Közösségi Ház
Juhar terem 1062, Budapest, Andrássyút 98
Με την παράσταση ΉΚΩ (έχω φτάσει, είμαι παρών) και με άξονα το προσφυγικό ζήτημα, η ομάδα θεάτρου PLAYBACK Ψ, συμμετείχε στην 3η Ευρωπαïκή Συνάντηση Ομάδων Θεάτρου Playback (20-24 Απριλίου 2017).
Το θέατρο Playback, ένα είδος διαδραστικού θεάτρου, δίνει φωνή στις ιστορίες του κόσμου και μια σκηνή για την παράστασή τους. Η ομάδα των ηθοποιών, που οδηγείται από τον συντονιστή της, αναπαριστά ιστορίες που μοιράζονται οι θεατές, στη στιγμή, μέσα από θεατρικό αυτοσχεδιασμό, με στόχο να τους βοηθήσει να εκφραστούν δημόσια, να ανταλλάξουν εμπειρίες και να ενισχύσουν τους συναισθηματικούς δεσμούς τους μέσα στην κοινότητα που ζουν.
Η ομάδα θεάτρου «Playback Ψ» είναι η πρώτη επαγγελματική ομάδα θεάτρου playback στην Ελλάδα και αποτελείται από 12 καλλιτέχνες (ηθοποιούς, χορευτές, μουσικούς, εικαστικούς, φωτιστές), ειδικά εκπαιδευμένους στο θεατρικό αυτοσχεδιασμό και σε τεχνικές δραματοθεραπείας και ψυχοδράματος. Ιδρύθηκε στο πλαίσιο της Εταιρείας Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας «Παλμός» (αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία) το 2005 από τον Λάμπρο Γιώτη, ψυχίατρο, δραματοθεραπευτή, σκηνοθέτη και διαπιστευμένο εκπαιδευτή θεάτρου playback (Center of Playback Theatre, N.Y). Έως σήμερα η ομάδα έχει μια πολυδιάστατη εμπειρία παραστάσεων σε πολλές θεατρικές σκηνές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, όπως και σε διάφορα πλαίσια, όπως επιστημονικά συνέδρια, ψυχιατρικά και αποκαταστασιακά, κέντρα αποτοξίνωσης, σχολεία και εκπαιδευτικά ινστιτούτα, γηροκομεία, οργανώσεις για πρόσφυγες, αντιρατσιστικά φεστιβάλ και πολιτιστικές εκδηλώσεις που προωθούν την κοινωνική συμμετοχή.
Η πραγματοποίηση της Ευρωπαïκής συνάντησης στη Βουδαπέστη φέτος ήταν μια παραπάνω πρόκληση για την Ελληνική ομάδα. Λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Βουδαπέστη βρίσκεται το ελληνόφωνο χωριό Beloiannisz (ονομάστηκε προς τιμήν του Μπελογιάννη), που παραχωρήθηκε τη δεκαετία του 1950 από την τότε ουγγρική κυβέρνηση σε 3.000 περίπου Έλληνες πρόσφυγες από την Ελλάδα μετά τον εμφύλιο. Οι άνθρωποι αυτοί, εξόριστοι από την πατρίδα τους, βρήκαν στην Ουγγαρία ένα τόπο να ζήσουν, να εργαστούν, να κάνουν οικογένειες, να δημιουργήσουν. Μετά από χρόνια κάποιοι επαναπατρίστηκαν, πολλοί όμως έχουν βρεί εκεί μια καινούργια πατρίδα. Σήμερα λίγοι μένουν στο χωριό αυτό, οι περισσότεροι έχουν εγκατασταθεί στη Βουδαπέστη, όπου έχουν αυτοδιοικούμενη ελληνική κοινότητα. Σε μια χώρα που σήμερα χτίζει τείχη για να εμποδίσει τη διέλευση προσφύγων και ασκεί μια πολιτική οξεία απέναντί στο ζήτημα, η μνήμη της φιλόξενης υποδοχής προσφύγων από την Ελλάδα ακούγεται παράδοξα και προκαλεί τον διάλογο τόσο για τη σημερινή πολιτική κατάσταση όσο και για τη συνείδηση του ανθρώπου στο Δυτικό κόσμο. Συναντηθήκαμε στη Βουδαπέστη με Έλληνες από την Κοινότητα, τον Αντιπρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας, δημοσιογράφο Σπύρο Agardi Bendeguz και τον φίλο του Βασίλη Αγγελίδη, που μας ξενάγησαν στο χωριό Beloiannisz και μας ταξίδεψαν στην ιστορία των Ελλήνων της ομογένειας.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής συνάντησης, η ελληνική ομάδα Playback Ψ (Χρήστος Θεοχαρόπουλος, Μαρία Μαραγκοπούλου, Άρτεμις Χατζηαργυρίου, Κατερίνα Γουέμπστερ) πρόσφερε αρχικά ένα τρίωρο θεατρικό εργαστήριο για τους συνέδρους με θέμα «Πρόσφυγας: Ρίσκο ή Ευκαιρία», όπου οι συμμετέχοντες, μοιράστηκαν προσωπικές ιστορίες τους και δοκίμασαν τρόπους αναπαράστασης με τη μορφή του αρχαίου χορικού, ένα θεατρικό μέσο που εκφράζει την κοινή γνώμη, αλλά και τις άλεκτες επιθυμίες των ηρώων, που χρησιμοποιείται σήμερα στο θέατρο playback ως τρόπος αναπαράστασης μιας προφορικής αφήγησης. Στη συνέχεια, δόθηκε η παράσταση της ομάδας με τίτλο «ΗΚΩ», σε δύο γλώσσες, ελληνικά και αγγλικά, όπου συμμετείχαν τόσο σύνδροι, όσο και Έλληνες από την παροικία της Βουδαπέστης. Οι αφηγήσεις που ακούστηκαν και αναπαραστήθηκαν στη σκηνή από τους ηθοποιούς αφορούσαν την ταυτότητα του πρόσφυγα, τις δυσκολίες προσαρμογής και την δύναμη της κοινότητας να εμπεριέξει το διαφορετικό και να εμπνευστεί από αυτό αντί να το απομονώσει. Ήταν μια σημαντική στιγμή για τους Έλληνες της Ουγγαρίας να μοιραστούν στο σήμερα τις μνήμες και τα συναισθήματά τους από τη ζωή τους στο Beloiannisz, από την προσρμογή τους στη Βουδαπέστη, από τη σχέση τους με την Ελλάδα σήμερα. Ακόμα, ήταν μια ευκαιρία για τους συνέδρους να έρθουν σε επαφή με τις αφηγήσεις αυτές και να εκφράσουν τις δικές τους – μνήμες, φόβους και ελπίδες μέσα σε ένα κόσμο ρευστό, όπου ο τρόμος και οι διακρίσεις απειλούν καθημερινά, αλλά όπου υπάρχει ακόμη η δυνατότητα για καινούργιους δρόμους συμπόρευσης, για συμφιλίωση με το ξένο και το διαφορετικό.
Λάμπρος Γιώτης
Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εταιρείας Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας “Παλμός”
Ψυχίατρος, Δραματοθεραπευτής, Σκηνοθέτης της ομάδας θεάτρου «Playback»
Παλμός/Palmos 