Μια παράσταση που συνδέει το Θέατρο Playback με την «Τρικυμία» του Σαίξπηρ

Εταιρεία Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας «Παλμός»
Κλεισθένους 3, 6^ος όροφος, Πλατεία Κοτζιά, Αθήνα

Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00, από 6 Οκτωβρίου 2023

Αγορά εισιτηρίων: More.com (by Viva.gr)

Συντελεστές

Μετάφραση: Νίκος Χατζόπουλος
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Λάμπρος Γιώτης
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση και αυτοσχεδιασμός: Ορέστης Ζυρίνης
Σκηνικά – Κοστούμια: Ερωφίλη Πολιτοπούλου
Φωτισμοί: Νίκος Θεοχαρόπουλος
Projection mapping: Θωμαΐς Τριανταφυλλίδου, Μυρτώ Καράμπελα
Επιμέλεια κίνησης: Στέλλα Κρούσκα
Βοηθός δραματουργίας: Μαργαρίτα Καστρινού
Ηθοποιοί (αλφαβητικά): Ειρήνη Αρβανίτη, Στέλιος Γιαννακός, Κατερίνα Γουέμπστερ, Μαργαρίτα Καστρινού, Γιάννης Τσανίρας

Παραγωγή: Εταιρεία Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας «Παλμός»
Βοηθοί παραγωγής: Χρήστος Θεοχαρόπουλος, Αλεξία Πολυμενοπούλου
Κατασκευή σκηνικού: Νίκος Θεοχαρόπουλος
Κατασκευή κοστουμιών: Βάνια Αλεξάνδροβα
Φωτογράφιση: Κατερίνα Αρβανίτη
Γραφιστική επιμέλεια: TALC
Υπεύθυνος επικοινωνίας: Γιάννης Παπαλάμπρου
Επικοινωνία: 6973835838 (18.00-21.00 τις ημέρες των παραστάσεων)
www.palmos.info | associationpalmos@gmail.com
f: ΠΑΛΜΟΣ / PALMOS – Δραματική Έκφραση και Θεραπεία
f: Παλμός – Θεατρικές Παραστάσεις

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΡΙΚΥΜΙΑ

Πόση δύναμη χρειαζόμαστε για να λύσουμε τα δεσμά μας; Τη δύναμη μιας Τρικυμίας; Ο Σαίξπηρ στο ομώνυμο έργο του, κατασκευάζει μια περιπέτεια για να μας οδηγήσει από την ένα χώρο αδικίας, στην απόδοση δικαίου και τη συγχώρεση. Στο ύστατο αυτό έργο του, γραμμένο το 1611, όλοι επιθυμούν την ελευθερία τους, όλοι περνούν από τους ρόλους θύτη και θύματος, μαγεύουν και μαγεύονται και ο ίδιος ο συγγραφέας απαρνιέται τη μαγεία του θεάτρου μέσα από την ίδια τη θεατρική πράξη και ολοκληρώνει τη σχέση του με τη θεατρική γραφή. Μοιάζει με καλοστημένη πλάνη του μεγάλου δραματουργού για να μας καταστήσει δεσμώτες του θεάτρου μέσα από την απάρνησή του προς αυτό. Ο ίδιος μας κλείνει το μάτι χαρακτηρίζοντας «κωμωδία» αυτό το σκοτεινό υπαρξιακό παραμύθι, που αντέχει μέσα στους αιώνες σε τόσες διαφορετικές αναγνώσεις.

Η παράσταση «Μετά την Τρικυμία» έχει στόχο να μοιραστούμε τη δική μας σύνδεση με το θεατρικό αυτό έργο. Συνήθως η εντύπωσή μας μετά από μια θεατρική παράσταση εξαντλείται σε κάποιες συζητήσεις με φίλους στο φουαγιέ ή σπάνια σε κάποια συζήτηση με τους συντελεστές. Σχολιάζουμε την παράσταση κι όχι το έργο. Άραγε πώς εντυπώνεται ένα κλασικό κείμενο σήμερα στο μυαλό των θεατών του; Τι μνήμες ανασύρει και τι επιθυμίες; Συνδεόμαστε με αυτό, και πώς; Ενώ στο πρώτο μέρος αυτής της παράστασης θα παρακολουθήσουμε μια διασκευή του έργου που φωτίζει την κεντρική του υπόθεση, στο δεύτερο μέρος θα δοθεί ο χώρος να μοιραστούν, όσοι το επιθυμούν, ό,τι αναδύεται από την παράσταση. Οι προσωπικές αυτές καταθέσεις, θα αποδοθούν στη σκηνή από τους ηθοποιούς μέσα από θεατρικό αυτοσχεδιασμό.

Η ομάδα «Playback Ψ» ακονίζει και εξελίσσει το εργαλείο του άμεσου θεατρικού αυτοσχεδιασμού, μέσα από μια πορεία 19 χρόνων στο θεατρικό αυτό είδος, που ονομάζεται διεθνώς «Θέατρο Playback». Παρουσιάζει σκηνικά τις ιστορίες του κοινού, με μια θεατρική μορφή όπου ηθοποιοί, μουσικός, φωτιστής και εικαστικός αφουγκράζονται, συνεργάζονται και αυτοσχεδιάζουν πάνω στη σκηνή για κάθε ιστορία θεατή που κατατίθεται στο θέατρο. Μνήμες, λέξεις, εικόνες, χρώματα, αισθήσεις που καταθέτουν οι θεατές, αποτελούν την πρώτη ύλη για τη σκηνική αναπαράσταση. Έχοντας παίξει στο θέατρο, σε χώρους εκπαίδευσης και θεραπείας, εκατοντάδες ιστορίες ζωής που δυναμώνουν την αίσθηση της κοινότητας, οι καλλιτέχνες της ομάδας «Playback Ψ», συνδημιουργούν ένα αισθητικό αποτέλεσμα που πρώτιστα σέβεται και τιμά την κάθε αφήγηση. Στην παράσταση «Μετά την Τρικυμία», τολμά για πρώτη φορά ένα θεατρικό πειραματισμό που συνδέει το Θέατρο Playback με κάποιο θεατρικό έργο. Γιατί όμως αυτό το έργο;

Ποια είναι η υπόθεση της «Τρικυμίας»; Ο Πρόσπερο, έκπτωτος ήρωας, Δούκας του Μιλάνου, γίνεται θύμα της εξουσίας και του πολιτικού κατεστημένου κι άλλο τόσο και της δικής του αλαζονείας, της μυστικιστικής του απόσυρσης σε ένα κόσμο «μαγείας». Εξόριστος αφότου του πήραν την εξουσία, σε ένα ερημικό νησί, μαζί με τη μικρή του κόρη που συμβολίζει την ίδια του την ψυχή, θα προσπαθήσει να ξαναβρεί τον εαυτό του, να συγχωρέσει και να ξαναβρεί τη θέση του στον πραγματικό κόσμο. Για να μπορέσει να το καταφέρει αυτό, θα σκηνοθετήσει μια τρικυμία, όπου όλοι του οι εχθροί, ναυαγοί στο νησί, θα πληρώσουν για το άδικο. Αυτή η τρικυμία της προσωπικής του εκδίκησης, συντελείται «μαγικά» όπως μας λέει ο Σαίξπηρ, με τη βοήθεια ενός ξωτικού που κάνει την επιθυμία του πραγματικότητα. Εύλογα φεύγουμε από την πραγματικότητα για να φανταστούμε ότι η τρικυμία συντελείται στο μυαλό του Πρόσπερο, που χρησιμοποιεί αυτή τη μεταφορά για να λυτρωθεί από πραγματικούς εχθρούς και φανταστικούς δαίμονες.

Η δραματική μεταστροφή και η κάθαρση που συντελείται στον κεντρικό ήρωα του έργου, συμβολίζει την περιπέτεια κάθε ανθρώπου που εγκλωβίζεται σε έναν προσωπικό «μαγικό κόσμο», ακατανόητο για τους άλλους, όπου θα αντιμετωπίσει την αδικία, τη διαφορετικότητα, τον αποκλεισμό. Και ενώ οδηγείται στο περιθώριο, με το στίγμα μιας ψυχικής διαταραχής, θα καταφέρει να ξαναβρεί τον εαυτό του και το ρόλο του μέσα στη ζωή. Είναι άραγε η «Τρικυμία» μια δραματοθεραπευτική εμπειρία που κατασκευάζει ο Πρόσπερο και μαζί με αυτόν βιώνουν και οι θεατές του ή η κοινωνική θέση του συγγραφέα απέναντι σε οτιδήποτε ή οποιονδήποτε μπορεί να εξουσιάσει ή να «στοιχειώσει» ένα άτομο διαφορετικό;

Στην «Τρικυμία» του, ο Σαίξπηρ μιλάει για τη μαγεία της θεατρικής τέχνης, τις ομορφιές και τις παγίδες που στήνει. Με πρωταγωνιστή το χιούμορ, ως αμυντικό μηχανισμό, αποφόρτιση και κοινωνική σάτιρα, έρχονται στην επιφάνεια της «Τρικυμίας» η εξουσία και η νομιμότητα σε αντιδιαστολή με τη διαπλοκή και τη διαφθορά, η γνώση ως μοχλός επιβίωσης και εξέλιξης, η φαντασία ως δύναμη μεταμόρφωσης και αλλαγής, η δύναμη της πατρικής αγάπης, η φαντασίωση του ιδανικού έρωτα, η λύτρωση μέσα από την αποδοχή και τη συγχώρεση.

Στο πρώτο μέρος της παράστασης «Μετά την Τρικυμία», παίζεται το έργο σε διασκευή για μια ομάδα πέντε ηθοποιών που υποδύονται πολλαπλούς ρόλους και έναν επί σκηνής μουσικό, που παράγει πρωτότυπη μουσική σύνθεση. Έπειτα από ένα μικρό διάλειμμα, οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν, με συντονιστή το σκηνοθέτη της παράστασης, προσωπικές τους ιστορίες που αναδύθηκαν με αφορμή το θεατρικό έργο, ενώ οι καλλιτέχνες της ομάδας μετατρέπονται σε ηθοποιούς του «Playback» και αποδίδουν με αυτοσχεδιασμό τις ιστορίες των θεατών. Έτσι το έργο του Σαίξπηρ σκοπεύει να γίνει μια συμμετοχική καλλιτεχνική δημιουργία.

Η συμπερίληψη στο κοινό θεατών με κάποια ψυχική διαταραχή, μπορεί να πλουτίσει, να αποστιγματίσει την ψυχική διαταραχή και να χαράξει ένα δρόμο κοινής συνειδητοποίησης, που μας φέρνει αντιμέτωπους με την κοινή ανθρώπινη μοίρα απέναντι στην υγεία και τη φθορά. Αυτή τη διαλεκτική μπορούμε να τη διακρίνουμε μέσα από τις γραμμές του έργου του Σαίξπηρ, ο οποίος, με μια δαιμονική συγγραφική μαεστρία, οδηγεί τους θεατές από την τρικυμία στη γαλήνη, από την απόγνωση στο φως. Κάθε παράσταση προσδοκά να είναι μια ακόμη ενισχυτική εμπειρία ψυχικής ανθεκτικότητας για το κοινό που συμμετέχει σε αυτήν. Συνολικά, η θεατρική αυτή εμπειρία σκοπεύει να αποτελέσει μια εμπειρία αποστιγματισμού της ψυχικής ασθένειας, ενθάρρυνσης της καλλιτεχνικής έμπνευσης και ενίσχυσης της ελπίδας για όλους τους θεατές.

Η «Τρικυμία», ένα θεατρικό έργο ανοικτό σε ερμηνείες, που πραγματεύεται το μεταίχμιο υλικού κόσμου και ψευδαίσθησης, θα αποτελέσει μια εμπειρία κοινωνικής συμμετοχής και αποδοχής, φωτίζοντας το συνεχές ανάμεσα στην πραγματικότητα, τη φαντασία και τη φαντασίωση, που υπάρχει μέσα σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. «Μετά από την Τρικυμία» αναδύεται η αξία του κλασικού κειμένου στη διαλεκτική του σύγχρονου ανθρώπου και η ψυχολογική του διάσταση ως όχημα κοινωνικού και προσωπικού αναστοχασμού.

Αγορά εισιτηρίων: More.com (by Viva.gr)

Διαβάστε την κριτική της Μαριλένας Θεοδωράκου στο theatremag, πατώντας εδώ.

Τον Φεβρουάριο του 2025 δημοσιεύεται σχετικό άρθρο από τους Lambros Yotis, Theodora Skali, Phaedra Anastasiou-Veneti, Anastasia Grysbolaki, Myrto Karambela και Nikolaos Stamatiadis στο περιοδικό The Arts in Psychotherapy με τίτλο«After the Tempest»: Assessing audience response through Playback Theatre.

Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο (γραμμένο στην αγγλική γλώσσα), πατώντας εδώ.